بیماری آلزایمر یکی از مشکلات مهم دوران سالمندی است. با توجه به افزایش تعداد سالمندان نسبت به کل جمعیت، اهمیت این بیماری بیشتر شده و مسئله مراقبت ازاین بیماران نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
* در بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است مشکلاتی در هماهنگی عضلات و حفظ تعادل وجود داشته باشد. این مشکلات ممکن است به دلیل خود بیماری یا مصرف برخی داروها ایجاد گردد، بنابراین ارتقا سطح ایمنی در منزل این بیماران بسیار حائز اهمیت می باشد.
سالمندان فقیر از گروههای آسیب‌پذیری هستند که نیازمند توجه بیشتر هستند. فقر و سالمندی پدیده نامطلوب مضاعفی است. ترکیب این پدیده می‌تواند قوی ترین انسان‌ها را نیز به ستوه آورد. شاید یکی از بهترین توضیحات در این زمینه مربوط به سخن‌سرای بزرگ و حماسه‌پرداز نامی ایران‌زمین حکیم ابوالقاسم فردوسی است. هم او که یک‌تنه بار عظیمی از مسئولیت فرهنگی و تمدنی ایران‌زمین را بر دوش توانای خویش حمل کرده است، در مقابل پدیده توامان فقر و سالمندی چنان به ستوه می‌آید که یک‌جا به خداوند شکوه می‌کند که چرا پیرانه سر او را نادار و نیازمند می‌خواهد و در جای دیگر به بشر توصیه می‌کند که مراقب باشد که با مصیبت پیری و نیستی روبرو نشود.
جمعیت جهان به‌سرعت در حال سالمند‌شدن است. افزایش خدمات بهداشتی‌درمانی و کاهش مرگ‌و‌میر را می‌توان یکی از مهم‌ترین دلایل سالمندی جمعیت دانست. بهداشت دهان و دندان بخش جدایی‌ناپذیر از سلامت عمومی فرد است و تمام جنبه‌های زندگی فردی، اجتماعی و روانی افراد و به‌ویژه سالمندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بیماری آلزایمر، یک نوع اختلال مغزی مزمن، پیشرونده و ناتوان کننده است که با اثرات عمیق بر حافظه، هوش و توانایی مراقبت از خود همراه بوده و با نقص در تکلم، انجام فعالیت های حرکتی، شناخت مناظر و یا افراد آشنا، اختلال عملکرد، برنامه ریزی، نوع آوری، سازماندهی و استدلال انتزاعی همراه است.
سازمان جهانی بهداشت، مراقبت تسکینی از بیمار را به عنوان یک راهکار برای ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های صعب العلاج و خانواده های آنان توصیف کرده است.این مراقبت با تشخیص بیماری آغاز می شود و در طول بیماری ادامه می یابد. مراقبت تسکینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های تهدید کننده زندگی و خانواده آن ها را ارتقا می بخشد و هدف آن تسکین رنج از طریق تعیین، ارزیابی و تسکین درد و سایر مشکلات جسمی، روانی-اجتماعی ومعنوی است.
بسیاری از بیماری ها در فرایند مراقبتی خود نیازمند استفاده از مراقبت طب تسکینی هستند. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماران نیازمند استفاده از مراقبت های تسکینی شامل بیماری های قلبی عروقی، سرطان، بیماری مزمن ریوی، ام اس، پارکینسون، آرتریت روماتوئید، بیماری نورولوژیک، ناهنجاری مادرزادی و سل مقاوم به درمان ممکن است نیازمند به استفاده از مراقبت تسکینی باشند.
مراقبت تسکینی می تواند از طریق الگوهای مختلفی به بیمار ارائه شود از جمله: مراقبت تسکینی مبتنی بر بیمارستان، مراقبت تسکینی مبتنی بر مراکز هاسپیس و مراقبت تسکینی مبتنی بر منزل.
مطالعات نشان داده طب تسکینی در منزل تاثیرات بسیار مفیدی در ابعاد جسمی، روحی و روانی، اجتماعی و اقتصادی بیماران دارد و باعث کاهش هزینه های نظام سلامت، کوتاه شدن مدت بستری، کاهش عوارض بستری و پیشگیری از بستری مجدد بیماران می شود.از طرف دیگر اکثر مردم ترجیح می دهند خدمات مراقبتی را در منزلشان و در کنار خانواده خود دریافت کنند.سازمان جهانی بهداشت، مراقبت تسکینی را به عنوان یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده نظام سلامت در دنیا معرفی کرده است.
نظام سلامت ايران با آمار فزاينده بيماران مزمن،كمبود نيروي انساني و تخـت هـاي مراقبـت ويژه در مراکز سلامت خود مواجه است. اکثر افراد مبتلا به بیماری های صعب العلاج در کشور ایران، در روزهای آخر عمر مکررا بستری می شوند و با وجود کمبود تخت های بیمارستانی باعث اشغال تخت ها می شوند و در نهایت بسیاری از این بیماران روی تخت های بیمارستان و در بخش های ویژه فوت می کنند،در حـالي كه در بسياري از موارد، بستري بيماران صعب العلاج در بخشهاي ويژه تأثيري در بهبود بيمار نـدارد و بـه عنوان يك مراقبت بيهوده در نظر گرفته ميشود؛از طرفـي، بسـياري از اين بيماران ترجيح ميدهند كه روزهاي آخر عمر را در ميان خانواده و در تمـاس نزديـك بـا بسـتگان خـود سپري كنند. لذا با توجه به شيوع زياد بيماريهـاي مـزمن و صـعب العـلاج، رشـد فزاينـده پديـده سالمندي، محدوديت تخت هاي ويژه، منابع انساني، مالي و تجهيزاتي در مراكز درماني و بـا عنايـت بـه فوايـد بيشمار استفاده از مراقبت تسكيني مبتني بر منزل، مسؤولان نظام سلامت ميبايست اين شيوه مراقبتي را به عنوان يكي از اولويت هاي مهم نظام سلامت در نظر بگيرند تا بيماران بتوانند در طي فرايند بيماري و همچنين روزهاي آخر عمر، در كنار خانواده زندگي با كيفيت و مرگي آرام را تجربه كنند.
طب تسکینی در حقیقت درمان های اختصاصی برای درمان افرادی می باشد که قابل درمان نبوده و با بیماری های صعب العلاج درگیر هستند. هدف اولیه این درمان در حقیقت فراهم آوردن کیفیت زندگی مناسب برای افراد می باشد، بنابر این باید شرایطی فراهم کرد که بیمار قادر باشد تا حد امکان در خانه خود وشرایطی که خود می پسندد، باقیمانده عمرش را بگذراند، درحالیکه تمام اقدامات درمانی، پرستاری، روانی و روحی برای بهبود شرایط خود را دریافت کرده است.
